به عنوان یک توسعه‌دهنده، ابزارها، زبان‌ها، فریم‌ورک‌ها و پکیج‌های متن‌باز زیادی وجود دارند که باید آن‌ها را یاد بگیریم تا به کمک آن‌ها کار خود را ساده‌تر انجام دهیم.

برخی از این ابزارها، زبان‌ها یا فریم‌ورک‌ها به صورت روزانه توسط اعضای community توسعه‌دهندگان استفاده می‌شوند و ممکن است در نحوه‌ی پیاده‌سازی یا نوشتنشان تغییرات اساسی ایجاد شود.

در این مقاله، به مقایسه و بررسی دو تکنولوژی محبوب جاوااسکریپت یعنی Next.js و React.js می‌پردازیم. ابتدا تفاوت‌های کلیدی آن‌ها را مقایسه می‌کنیم، سپس نقاط قوت هر کدام را بررسی می‌کنیم تا بتوانیم بهترین گزینه را براساس نیازهای پروژه خود انتخاب نماییم.

آشنایی با React

اغلب این سؤال پیش می‌آید که آیا React یک فریم‌ورک جاوااسکریپت است یا نه؟ پاسخ این است: React یک فریم‌ورک نیست، بلکه یک کتابخانه جاوااسکریپت است. این دو اصطلاح معمولاً به جای هم استفاده یا حتی اشتباه گرفته می‌شوند، اما در ادامه تفاوت آن‌ها را توضیح خواهیم داد.

کتابخانه چیست؟

یک کتابخانه مجموعه‌ای از کدهای از پیش نوشته شده است که می‌توانیم در پروژه‌های مختلف از آن استفاده کنیم.

فریم‌ورک چیست؟

یک فریم‌ورک، ساختاری از پیش تعریف شده برای ساخت پروژه است. این فریم‌ورک یک پایه‌ی محکم در اختیار ما قرار می‌دهد تا دیگر نیازی به نوشتن کدهای تکراری نداشته باشیم. به جای شروع از صفر، می‌توانیم تمرکز خود را روی اضافه کردن ویژگی‌ها و منطق اختصاصی پروژه بگذاریم، درحالی‌که فریم‌ورک اجرای درست و به موقع بخش‌های مختلف را مدیریت می‌کند.

React چیست؟

React یکی از محبوب‌ترین کتابخانه‌های جاوااسکریپت است که توسعه‌دهندگان از آن برای ساخت رابط‌های کاربری سریع، تعاملی و قابل اعتماد استفاده می‌کنند. این یک کتابخانه‌ Declarative است که به توسعه‌دهندگان کمک می‌کند تا برنامه‌های وب مبتنی بر کامپوننت بسازند. کتابخانه React توسط فیسبوک در سال ۲۰۱۱ توسعه داده شده است و از آن زمان تاکنون همچنان در بین برنامه‌نویسان بسیار محبوب می‌باشد.

در برنامه‌نویسی جاوااسکریپت، معمولاً فایل‌هایی با پسوند .js ایجاد می‌کنیم، مانند App.js یا script.js. اما در React، از فایل‌هایی با پسوند .jsx استفاده می‌شود، مثل index.jsx یا Home.jsx. jsx یک افزونه‌ی React است که به ما اجازه می‌دهد تا کدهای جاوااسکریپت را با ظاهری شبیه به HTML بنویسیم. این کدها هنگام اجرا از طریق پردازشگرهایی به نام transpiler تبدیل شده و به یک کد استاندارد جاوااسکریپت تبدیل می‌شوند.

کامپوننت‌ها در React

کامپوننت‌ها هسته‌ی اصلی تمامی برنامه‌های React هستند. آن‌ها بخش‌هایی از رابط کاربری‌اند که به صورت مستقل ساخته می‌شوند و می‌توانیم در قسمت‌های مختلف یک پروژه از این کامپوننت‌ها استفاده کنیم. با ترکیب چندین کامپوننت مستقل، می‌توانیم رابط‌های کاربری پیچیده‌ای را بسازیم.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشیم این است که، هر برنامه React حداقل یک کامپوننت اصلی دارد که به آن کامپوننت root گفته می‌شود. این کامپوننت نماینده کل برنامه است. در داخل کامپوننت root، معمولاً چندین کامپوننت child وجود دارد که به ساختاردهی و مدیریت بخش‌های مختلف برنامه کمک می‌کنند.

رندر سمت کلاینت (Client-side Rendering)

رندر سمت کلاینت (CSR) یکی از تکنیک‌های متداول در توسعه‌ی وب است که مخصوصاً در کتابخانه‌هایی مانند React و فریم‌ورک‌هایی مانند Vue.js ،Angular و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، مرورگر ابتدا فایل‌های جاوااسکریپت را دانلود و پردازش می‌کند تا محتوای صفحه را به صورت داینامیک روی دستگاه کاربر رندر کند.

در رندر سمت کلاینت، صفحات وب به صورت داینامیک تولید می‌شوند و هرگونه به‌روزرسانی یا تغییر در کد، بدون نیاز به رفرش کامل صفحه اعمال می‌گردد. فقط بخش‌هایی که تغییر کرده‌اند، آپدیت می‌شوند و این کار باعث افزایش سرعت و بهبود تجربه‌ی کاربری می‌شود.

پس در رندر سمت کلاینت، منطق و ساختار صفحه وب مستقیماً توسط کلاینت (مرورگر) مدیریت شده و درنهایت یک صفحه‌ی کاملاً رندر شده به کاربر نمایش داده می‌شود.

موارد استفاده از React در توسعه‌ی وب

از زمانی که React به انتخاب اصلی بسیاری از توسعه‌دهندگان تبدیل شده است، انعطاف‌پذیری آن باعث شده که در کاربردهای متنوعی در توسعه‌ی وب مورد استفاده قرار بگیرد. برخی از این موارد عبارتند از:

• برنامه‌های تک‌صفحه‌ای (Single Page Application): وقتی درباره SPA صحبت می‌کنیم، به این معنی نیست که برنامه ما فقط یک صفحه دارد. بلکه ممکن است دارای چندین صفحه باشد، اما تمامی فایل‌های اصلی (HTML، CSS، JS) تنها یک بار بارگذاری شوند. در این روش، وقتی تغییری در صفحه ایجاد شود، نیازی به بارگذاری مجدد کل صفحه نیست. این رویکرد باعث می‌شود تا سرعت جابه‌جایی بین صفحات افزایش یابد، فشار روی سرور کاهش پیدا کند و در نتیجه، تجربه‌ی کاربری بهتری ارائه شود.
• رابط‌های کاربری تعاملی: React یک گزینه‌ی عالی برای ساخت رابط‌های کاربری تعاملی است که به صورت داینامیک و بر اساس اکشن‌های کاربر به‌روزرسانی می‌شوند. به عنوان مثال، فرم‌های آنلاین، داشبوردهای مدیریتی، وب‌سایت‌های فروشگاهی و موارد مشابه.
• اپلیکیشن‌های Cross-Platform: داشتن دانش React در توسعه‌ی اپلیکیشن‌های موبایل نیز مفید است و می‌تواند ارتباط بین برنامه‌های تحت وب و اپلیکیشن‌های موبایل را تسهیل کند. ابزارهایی مانند React Native به ما کمک می‌کند تا این فرآیند را به راحتی انجام دهیم.

بررسی Next.js

Next.js یک فریم‌ورک مبتنی بر React است که برای ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب با استفاده از کامپوننت‌های React طراحی شده است. Next.js امکانات بیشتری نسبت به React ارائه می‌دهد و باعث بهینه‌سازی و ساختاردهی بهتر پروژه‌های ما می‌شود.

مقایسه React و Next.js نشان می‌دهد که برخلاف React که تنها از رندر سمت کلاینت پشتیبانی می‌کند، Next.js از رندر سمت سرور (Server-side Rendering) نیز پشتیبانی می‌کند.

رندر سمت سرور (Server-side Rendering)

رندر سمت سرور (SSR) یک تکنیک در توسعه‌ی وب است که در آن سرور، HTML صفحه وب را پردازش کرده و به مرورگر (کلاینت) ارسال می‌کند. به عبارت دیگر، سرور مسئول پردازش ساختار و منطق صفحه است و در نهایت یک صفحه کاملاً رندر شده را نمایش می‌دهد.

در این روش، ابتدا مرورگر (کلاینت) یک درخواست به سرور ارسال می‌کند. سرور درخواست را پردازش کرده و یک فایل HTML کاملاً رندر شده را به مرورگر ارسال می‌کند. اگر تغییری در صفحه ایجاد شود یا کاربر صفحه‌ی جدیدی را درخواست کند، یک درخواست جدید به سرور ارسال شده و فرآیند از ابتدا تکرار می‌شود.

موارد استفاده از Next.js در توسعه وب

• برنامه‌های تک‌صفحه‌ای: Next.js مانند React برای ساخت SPAها کاربرد دارد.
• بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو: Next.js از رندر سمت سرور پشتیبانی می‌کند، یعنی سرور فایل HTML را پردازش کرده و آن را به مرورگر ارسال می‌کند. این قابلیت رتبه‌ی سایت را در نتایج جستجو (SEO) بهبود می‌بخشد و احتمال دیده شدن آن را افزایش می‌دهد.
• پلتفرم‌های چندکاربره: Next.js از Routing داینامیک، APIهای داخلی و قابلیت‌های دیگر پشتیبانی می‌کند. به همین دلیل، ساخت اپلیکیشن‌هایی که چندین کاربر را پشتیبانی می‌کنند، با Next.js آسان‌تر می‌شود.

تفاوت‌های کلیدی بین Next.js و  React

روش‌های رندرینگ: مقایسه Client-side و Server-side

React به طور پیش‌فرض از رندر سمت کلاینت استفاده می‌کند؛ یعنی تمام پردازش صفحه در مرورگر انجام می‌شود. در حالی که مقایسه React و Next.js نشان می‌دهد که Next.js هم از رندر سمت سرور و هم از رندر سمت کلاینت پشتیبانی می‌کند. استفاده از Next.js باعث لود سریع‌تر صفحات و بهبود SEO می‌شود.

عملکرد

از نظر عملکردی Next.js گزینه‌های مختلفی را برای رندرینگ ارائه می‌دهد که عبارتند از:

• Server-side Rendering (SSR)
• Static Site Generation (SSG)
• Incremental Static Regeneration (ISR)
• Client-side Rendering (CSR)

اما React فقط از CSR استفاده می‌کند، که در بعضی موارد می‌تواند باعث کاهش سرعت بارگذاری صفحه در درخواست اولیه شود.

سئو

React کم‌تر برای SEO مناسب است، زیرا موتورهای جستجو ممکن است در ایندکس کردن محتوایی که نیاز به اجرای جاوااسکریپت دارد، مشکل داشته باشند. اما Next.js از رندر سمت سرور استفاده می‌کند و HTML کاملاً رندر شده را به موتورهای جستجو ارائه می‌دهد تا فرایند ایندکس شدن آن راحت‌تر شود.

مقیاس‌پذیری و پیچیدگی پروژه

مقایسه React و Next.js نشان می‌دهد که Next.js برای پروژه‌های بزرگ‌تر گزینه بهتری است، زیرا:

• از SSR و SSG پشتیبانی می‌کند که باعث بهبود عملکرد و سئو می‌شود.
• Routing داخلی دارد، پس نیازی به استفاده از کتابخانه‌هایی مثل React Router نیست.
• دارای API داخلی است، که باعث راحت‌تر شدن توسعه‌ی بک‌اند بدون نیاز به سرورهای جداگانه می‌شود.

اما React به تنهایی این قابلیت‌ها را ندارد، و برای پروژه‌های بزرگ‌تر، باید از ابزارهای جانبی مثل Redux، Recoil (برای مدیریت state) و React Router (برای مسیریابی) استفاده کنیم، که باعث افزایش پیچیدگی و هزینه‌ی توسعه می‌شود.

چه زمانی باید از React یا Next.js در پروژه‌های خود استفاده کنیم؟

مقایسه React و Next.js به ما کمک می‌کند تا ابزار مناسب‌تری برای پروژه خود انتخاب کنیم، زیرا هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند. انتخاب بین این دو، کاملاً به میزان پیچیدگی پروژه بستگی دارد. با اینکه React و Next.js ارتباط نزدیکی با هم دارند، اما هرکدام نقاط قوت و موارد استفاده خاص خود را دارا می‌باشند.

چه زمانی باید از React استفاده کنیم؟

در این موارد، استفاده از React برای پروژه ما بهترین گزینه است:

• زمانی که در حال توسعه یک اپلیکیشن تعاملی هستیم.
• زمانی که پروژه ما نیاز به مدیریت دستی مسیرها، مدیریت state و یا ادغام API دارد.
• زمانی که پروژه‌ ما به رندر سمت کلاینت متکی است.

چه زمانی باید از Next.js استفاده کنیم؟

در این موارد، استفاده از Next.js انتخاب بهتری است، زیرا:

• زمانی که پروژه ما به SEO بهتری نیاز دارد.
• زمانی که پروژه ما به رندر سمت سرور نیاز دارد.
• زمانی که پروژه‌ی ما نیاز دارد که API را همراه با کد فرانت‌اند بسازیم.
• زمانی که در حال توسعه وب‌سایت‌های محتوا محور مانند وبلاگ یا فروشگاه اینترنتی هستیم. Next.js به دلیل استفاده از رندر سمت سرور، به بهبود سرعت بارگذاری محتوا کمک می‌کند.
• Next.js گزینه‌ی مناسبی برای بهینه‌سازی تصاویر در پروژه ما است.

جمع‌بندی

در این مقاله سعی کردیم با مقایسه React و Next.js به درک واضحی از React و Next.js، مفاهیم Server-side Rendering و Client-side Rendering، موارد استفاده هر یک از آن‌ها و تفاوت‌های کلیدی بین این دو تکنولوژی دست پیدا کنیم.