زبان برنامه‌نویسی جاوااسکریپت تقریباً ۳۰ سال است که یکی از زبان‌های محبوب در دنیای توسعه نرم‌افزار به‌شمار می‌رود. چه در توسعه اپلیکیشن‌های وب، اپلیکیشن‌های موبایل، خدمات سمت سرور یا حتی برنامه‌های دسکتاپ، جاوااسکریپت حضوری پررنگ و قدرتمند دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی if-else و switch-case در جاوااسکریپت بپردازیم؛ دو ساختار مهم برای کنترل جریان اجرای کد که پایه بسیاری از تصمیم‌گیری‌های منطقی در برنامه‌نویسی هستند.
در جاوااسکریپت، کدها به‌صورت خط‌به‌خط از ابتدای فایل تا انتها اجرا می‌شوند. این روند که توسط مفسر زبان دنبال می‌گردد، با عنوان جریان کنترل یا Control Flow شناخته می‌شود. گاهی اوقات ما باید مسیر اجرای برنامه را بسته به شرایطی خاص تغییر دهیم. در چنین مواقعی، ساختارهایی مانند شرط‌ها به ما کمک می‌کنند تا تصمیم بگیریم کدام بخش از کد اجرا شود و کدام نه.
دو ساختار اصلی برای کنترل جریان در جاوااسکریپت تعریف شده‌اند:
در ادامه، این دو ساختار را با ذکر مثال بررسی خواهیم کرد تا تأثیر آن‌ها بر جریان اجرای کد را بهتر درک کنیم.
کلمه کلیدی if و ترکیب آن با else به ما کمک می‌کند تا دستورات کنترلی در مسیر اجرای کد ایجاد نماییم. با استفاده از if، یک بلاک کد تنها زمانی اجرا می‌شود که یک شرط مشخص برقرار باشد. در صورتی که شرط برقرار باشد، مقدار true برمی‌گردد و اگر برقرار نباشد، مقدار false.
مثال ساده‌ای را بررسی می‌کنیم:
اگر سوار اتوبوس بشوی، سر وقت به خانه می‌رسی. حالا اگر بخواهیم این سناریو را به صورت برنامه‌نویسی بنویسیم، ابتدا شرطی به نام cacthingBus تعریف می‌کنیم. سپس این شرط را در پرانتز به دستور if می‌دهیم. اگر نتیجه شرط true باشد، بلاک کد مرتبط با if اجرا می‌شود:
let catchingBus = true;
// Some code here...
if (catchingBus) {
console.log("I will get home on time");
}
// Some other code here...
در قطعه کد بالا، چون مقدار متغیر catchingBus برابر با true است، اجرای برنامه وارد بلاک if می‌شود و پیام I will get home on time در کنسول نمایش داده می‌شود. حالا اگر این مقدار را به false تغییر دهیم، دیگر بلاک if اجرا نخواهد شد. در چنین شرایطی، برای مدیریت مسیر جایگزین، می‌توانیم از بلاک else در کنار if استفاده کنیم.
در کد زیر، هر دو بخش if و else به‌کار رفته‌اند. با توجه به اینکه مقدار شرط false است، مسیر اجرای برنامه به سمت بلاک else هدایت می‌شود و پیام I will be late to get home در کنسول چاپ خواهد شد.
let catchingBus = false;
if (catchingBus) {
console.log("I will get home on time");
} else {
console.log("I will be late to get home");
}
گاهی ممکن است برای حل مسائل پیچیده‌تر، بیش از یک جفت if-else نیاز داشته باشیم.
مثالی از یک سیستم نمره‌دهی را بررسی می‌کنیم:
برنامه این سناریو را با استفاده از if-else می‌نویسیم. از آنجایی که با چندین شرط سروکار داریم، باید از چندین بلاک if و if-else و یک else نهایی استفاده کنیم:
let score = 76;
if (score >= 90) {
console.log("Grade A");
} else if (score >= 80) {
console.log("Grade B");
} else if (score >= 70) {
console.log("Grade C");
} else {
console.log("Fail");
}
ترکیب چندین دستور if-else یک روش عالی برای بررسی چندین شرط مختلف و اجرای اقدامات متناسب با نتیجه هر شرط (برقراری یا عدم برقراری آن) است.
در حالی که استفاده از if-else برای بررسی چندین شرط مختلف بسیار مناسب است، دستور switch-case زمانی کاربردی‌تر است که بخواهیم بر اساس یک مقدار مشخص چندین حالت مختلف را بررسی نماییم.
switch(value) {
case "case 1": // do something
case "case 2": // do something
case "case 3": // do something
case "case 4": // do something
default: // do something
}
بر خلاف بلاک if که شرط‌ها را یکی‌یکی بررسی می‌کند،در بلاک switch ابتدا برنامه مقدار موردنظر را به دستور switch ارسال می‌کند، سپس آن را با مقادیر case مقایسه می‌کند. اگر یکی از مقادیر case با مقدار داده شده مطابقت داشته باشد، بلاک کد مربوط به همان case اجرا خواهد شد.
برای خارج شدن از بلاک switch پس از اجرای یک case، معمولاً از دستور break استفاده می‌شود.
اگر هیچ‌کدام از مقادیر case با مقدار ورودی برابر نباشد، مفسر بلاک default را اجرا خواهد کرد.
در قطعه کد زیر، مقدار متغیر position بررسی می‌شود. ما این مقدار را به دستور switch ارسال می‌کنیم. اگر مقدار position برابر با ۱ باشد، case 1 اجرا می‌شود. به همین ترتیب برای مقادیر ۲، ۳ و ۴. اما اگر مقدار position عددی غیر از ۱، ۲، ۳ یا ۴ باشد، مثل ۱۰، مفسر بلاک default را اجرا می‌کند:
let position = 10;
switch (position) {
case 1:
console.log("Print 1");
break;
case 2:
console.log("Print 2");
break;
case 3:
console.log("Print 3");
break;
case 4:
console.log("Print 4");
break;
default:
console.log("Nothing is matched");
}
جدا از تفاوت‌های سینتکسی این دو روش، نکات کلیدی و مهمی وجود دارد که پیش از انتخاب یکی از این دو روش باید در نظر داشته باشیم:
بیایید با یک مثال موضوع را بهتر درک کنیم. کد زیر را با استفاده از if-else نوشته‌ایم:
let value = 3;
if (value === 1) {
console.log("One");
} else if (value === 2) {
console.log("Two");
} else if (value === 3) {
console.log("Three");
} else {
console.log("Not found");
}
در این مثال:
اکنون همین منطق را با switch-case پیاده می‌کنیم:
let value = 3;
switch (value) {
case 1:
console.log("One");
break;
case 2:
console.log("Two");
break;
case 3:
console.log("Three");
break;
default:
console.log("Not found");
}
در اینجا:
در این مقاله با یکی از مفاهیم پایه‌ای و بسیار مهم در جاوااسکریپت یعنی Control Flow آشنا شدیم و یاد گرفتیم چگونه با استفاده از ساختارهای مختلف، مسیر اجرای کد را مدیریت کنیم.
ساختار if-else و switch-case در جاوااسکریپت دو روش رایج برای تصمیم‌گیری در برنامه‌نویسی هستند. با استفاده از if و if-else می‌توانیم شرایط مختلف را بررسی کرده و بر اساس نتیجه شرط‌ها، مسیر اجرای کد را تغییر دهیم. در مقابل، وقتی بخواهیم بر اساس یک مقدار ثابت مانند عدد یا رشته بین حالت‌های مختلف تصمیم بگیریم، استفاده از switch-case به خوانایی و مرتب بودن کد کمک بیشتری می‌کند.
از نظر عملکرد، گاهی switch-case می‌تواند سریع‌تر از if-else عمل کند؛ به‌ویژه زمانی که با تعداد زیادی شرط ساده مواجه هستیم و موتور جاوااسکریپت از jump table استفاده می‌کند.
در نهایت، انتخاب بین if-else و switch-case به نوع منطق مورد نظر و ساختار پروژه بستگی دارد. مهم‌ترین نکته این است که کدی بنویسیم که هم خوانا و تمیز باشد و هم به راحتی قابل نگه‌داری و توسعه باشد.
دیدگاه‌ها: